Hacı İsmail Ağa ve Şeyh Sait
1920-1925 yılları Kürtlerin aşiretler arası ilişki kurma ve örgütlenme dönemidir. Aşiretler arasında kopuk olan ilişkileri düzeltme ve onlarda milli duyguyu uyandırma çabaları bu dönemin Kürtler arasında önemli bir özelliğidir. Şeyh Saidin önderliğinde kurulan bu ilişkiler çoğu aşiretler üzerinde etki yaratmış ve bir ordulaşma sürecine ulaşmıştır. Bu çabalara katılan önemli bir aşirette Genç ilçesine bağlı Yeğkik aşiretidir.
Osmanlı Rus savaşında alay komutanlığı yapan İsmail Ağa , askeri yönden güçlü , adaletli ve hümanist bir insandır. İnsalcıllığı ermeni mezalimi döneminde bile ermeni çocukları korumaya almış onlara kol kanat germiştir.
İsmail Ağa , Şeyh Said'in kardeşinin bacanağıdır. İlk evliliği Valer'li Zikte aşiret reisi Hacı Sadık Bey'in kızkardeşi Rabia hanımla yapar. Bu evlilikten üç çocuğu olur.Yusuf Ağa (Gökel) , Sariye Hanım , Ali Ağa (Gökel) dir. İkinci evliliği Şeyh Said'in kardeşi Şeyh Tahir'in baldızıyla yapar. Bu evlilikten iki oğlu olur. Bunlar Sait Ağa (Gökel) ve Halil Gökel'dir.
Bugün Licenin köyü olan Peçar Osmanlı döneminde yönetimde ağırlığı olan bir yerdi. Hacı İsmail Ağa bu idareyi Gence kaydırır. Böylece Genç bir vilayet olur. Halkın bir kısmı Gencin vilayet olmasını istemez. Vilayet olursa devlet baskısı fazlalaşır düşüncesindedirler. İsmail Ağa Gencin daha güzel olacağını söyleyerek onları ikna eder. Osmanlının mührü İsmail Ağadadır. Devletin vergi dahil çoğu işlerini idare eder. Vergi veremeyen halkın bile vergisini kendi cebinden verdiği söylenir. Şeyh Said ve adamları 300e yakın direnişçiyle İsmail Ağa'nın evinde misafir olur. Beraber gelişmeleri değerlendirirler. İsmail Ağa Şeyh Said'in hem yakın dostu hem akrabasıdır. Vareli Hacı Sadık Beyin kızı Fatma Hanım İsmail Ağanın oğlu Yusuf Ağanın hanımıdır. Fatma Hanım İsmail Ağanın hükümet tarafından çağırıldığında daha sonra cenazesinin gönderildiğini anlatır. İsmail Ağanın davet edildiği hükümet dairesinde kahvesinin içine zehir katılarak öldürüldüğü söylenir. Ölüm yılı 1924'tür.
Daha sonra aşiretin başına oğlu Yusuf Gökel geçer. Yusuf Ağada Şeyh Said ile ilişkilerini sürdürür. Yusuf Ağa direnişlerin öncülerinden biridir. Yağkik , Zikte , Mıstan , Botyan aşiretlerinin topyekün katılımıyla hükümet daireleri ele geçirilir. Hükümet güçlerinin daha sonraki süreçte takviye gelmesiyle dağlara çekilirler. Mücadele dağlardada sürer. 1927'de kanireş davalarında şehit düşer.
Yusuf Ağada çok dürüst bir insandır. Direniş sırasında direnişçilerden biri köylünün koyununu çalar. kızartıp yerken Yusuf Ağa onları görür ve olayı öğrenir. Bunu yapan şerefsizdir yapılan haramdır der ve yemez. Köşesine çekilir kuru ekmek yer. Bunu gören direnişçilerde Yusuf ağayla beraber kuru ekmek yer. Yusuf ağa köylüye giderek koyunun parasını verir. İşte o güzel insan Yusuf Ağa'nın hatırası dilden dile anlatılır.Mekberi Yusuf Efendi. SAYGILARIMLA.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder