TI QAY WÎYENÎ ? (Sen niye gülüyorsun)

 

Mehdi ÖZSOY'un  DÎWAN'ından

(Kırdki Şiiri) alıntı olarak aktarıyorum.

 

                                             (Mehdi Özsoy)

 

 

 

                                   MEHDÎ ÖZSOY

 

 Mehmed Mehdi Özsoy kimdir? 

Şiirini yayınlamadan önce kısa bir portresini sizinle paylaşayım. 

1944 yılında Palu'da dünya'ya gelir. Babası M.Zeki Efendi,Annesi Fatma hanımdır. 

Mehmet Zeki Efendi (1910-1978),  Şeyh Hasan Naqi Septi'nin 3.oğlu Feyzullah Efendi'nin (1890-1915) tek çocuğudur. Feyzullah Efendi'nin eşi 1925'te idam edilen Şeyh Said Efendi'nin kızı Faqide hanımdır. 

Feyzullah Efendi erken vefat edince eşi Çan Şeyhlerinden Şeyh Celaleddin Efendi'le evlenir. 

Şeyh Celaleddin 1925'te istiklal mahkemesinde idam edilen 47 kişilik listenin içindedir. 

Mehdi Özsoy'un annesi Fatma hanımda aslen Kealxsi'li olup,  Fatma hanımın annesi ve nenesi Emina- Asiya hanım Şeyh Şerif Kelaxsinin kız kardeşidir. 

Mehdi Özsoy, ismini etkisinde kaldığı Şeyh Said'in küçük kardeşi Şeyh Mehdi efendiye atfen verilmiştir. 

Şeyh Mehdi Efendi filozofi,siyasi ve aydın kişiliğiyle tanınan bir Kürd şahsiyetidir. 

Liceli Fehmi Bilal onun için "Zeka şaşkını" tanımını yapmaktadır. 

Mehdi Özsoy, daha çocukluğundan beri şiir,edebiyat ve sanata ilgisinin olduğunu bölgede herkes bilirdi. 

Bu çalışmalarını hepsini kaleme alarak, tüm notları eşine bırakmıştır. 

Mehdi Özsoy vefatından sonrada sağ olsun çocukları tüm bu bilgi ve belgeleri toparlayarak dil bilimci Roşan Lezgin'e teslim etmiştir. 

Sağ olsun Roşan Lezgin bu kıymetli çalışmaları DÎWAN şeklinde gerekli düzenlemeleri yaparak kitaplaştırmıştır.

Mehdi Özsoy, edebi ve şiirleri yanında çok iyi bir ressam olduğunuda hatırlatmak istiyorum. 

Çünkü ressam yönünü kimse fazla bilmez. 

Çok iyi hatırlıyorum ? 1969,70'li yıllarda ben daha ilkokula giderken merhum babasıyla bize misafirdi. 

Okulda bize resim ödevi verilmişti. 

Mehdi Özsoy o gün bana bir resim çizmişti hala o çizim gözlerimin önünde bir film şeridi gibi duruyor. 

Mehdi Özsoy'un kitabındaki şiirleri okuduğunuzda ağırlıklı olarak ulusal bilinci ,yurtseverligi, direnişi,işlemektedir. 

Bunun yanında bölgede halkı sömüren Ağa,Bey,Şeyh kısaca zulüm ve baskı yapan sınıflara karşı bir isyanı vardır.

 Eserlerindeki ana tema'da Ehmed-Xane'den tutun,Cigerxun,Liceli Fehmi Bilal'in ruh ve felsefesini sentezini görürsünüz.

Mehdi Özsoy'la ailece bir hukukumuz vardı. 

Babası M.Zeki efendi merhum babamın kirvesiydi. 

Çolige geldiğinde babamın vazğecilmez misafiriydi. 

Mehmet Zeki Efendi çok kültürlü ve yurtsever bir insandı. Vefatından 1 veya 2 yıl evveldi hastaydı ve evimizde kalıyordu. Bana dediki ! beraber yavaş yavaş yürüyerek Beritanlı Abdullah Kantoz'un oğlu  Dr.Rodi (Hacı) Demirkapı'nın muayenehanesine gidelim,dedi. 

Çok iyi hatırlıyorum muayenehanesi şuandaki genç caddesi üzerinde bulunan belediye işhanının karşısındaydı.  Muayenehane'ye girdiğimizde Dr.Rodi Kürdçe Mehmet Zeki Efendiyi görünce elini öperek,  

Vay Mame..mee,
Ape mee... dostu bawe me 

O davudi sesiyle sevinci ve ilgisi hala kulaklarımda çınlıyor.

Mehdi Özsoy,  ulusal meseleden uzak, sırf kişisel yaşamı peşinde koşan Şeyh Bey,Aga ve mellaların da korkulu rüyasıydı. 

Onun şiirdeki sözleri toplum içindekı yaşamlarını teşir ediyordu. Şeyh Mehdi'nin şiirinden ve sözlerinden yakın akraba çevresi ve ailesinden rahatsız olanlarda vardı. 

Ama o doğrularından taviz vermeyen bir yürekti.

Ruhu şad olsun onurlu bir o kadarda gururlu güzel insan.

 


TI QAY WÎYENÎ? adlı Kırdki/zazaki bu

 şiirini diwanından alıntı yaparak paylaşıyorum.

 selamlar

 

                                                 Orhan (kaya)Zuexpayıc 

 

 

 

 ***************************************

 


TI QAY WÎYENÎ?




Heywax kirdow, wax birawo, hêwax!
Ti kutkûn vergû r’ bî balate w lax
Bîn lingûn girdûn pilaz û pilax
Heq tu bermayîş, ti qay wîyênî?
Ti citêr dewûn, guryêr bacarû
Hedêf derdûn û bestê zincîrû
Pê bêbextî û gulûn, xincîrû
Hê xortûn kişên ti hê wîyênî!
Lîng tu terknayê, dêst tu deqnayê
Darb tu rîm û guwîn hê feteqnayê
Zaf pîr û xort tu hê xeneqnayê
Hêwaxo kirdow, ti qay wîyênî?
Ayin g’ heq waştû bî hedêf zulmû
Dêrd pyûr nîn vatiş pê qalûn kilmû
Pê vatê şêxûn, malûn, nîm-îlmû
Guryêr, citêr kîrd, heq xwu nîyênî!
Hêwaxo kirdow, oy hawar, hawar!
KîrdMistûn78 û Botî79 w Zîktê80 w Kavar81
Ma bî purt û muy, dêrd îz bî şûnvar
Heq tu bermayîş, ti qay wîyênî?

 

78-Mistûn:Mistan, nameyê yew eşîra kirdan o.
 Warê înanminitiqaya Kirdaneyî de,mîyanê Licêû Dara Hênî de yo.
79- Botî: Botî yan zî Botîyan, nameyê yew eşîra kirdan o.Warê înanminitiqaya Kirdaneyî de,mîyanê
Licê û Dara Hênî de yo.Merkezê înan dewa Bawan a. (Dewleta tirkan kerda “Yeniyazı”)
80- Zîktê: Zîktê, nameyê yew eşîra kirdan o.Warê înan minitiqaya Kirdaneyî de, mîyanê Licê û
Dara Hênî de yo. Zemanêk koçerî kerda la dima bîyê akincî.
81-Kavar: Kavar, nameyê yew eşîra kirdan o.Warê înanminitiqaya Kirdaneyî de,mîyanê Licê û
Dara Hênî de yo.



Ey kîrd Govderî82 w Varardî83 û Azî84
Ti Hûmay kên, bes, hûn ra warzî
Sê însûnî b’eşk heq xwu biwazî
Bê heq û bê bar ti hê wîyenî!
Gêl zazûn Ekrag85, Sêraçûr86,Wunî87
Qaçaxçîyê nyîb şima çi wenî?
Nûn mîrd mewîrên, şima cew wenî!
Pê în vatê mi zaf hêr wîyênî!
Gêl zazûn Xeylûn88, Xêydmemî89 û Parsî90
Hel îz şima r’ vac hal şima persî
Gûn hal wilat se b’, şima g’ bitersî?
Biraw Zuvêric91 ti qay wîyênî?

 

82Guewdere: Beynateyê Çewlîg û Palî de nameyê yewmintiqa û yew eşîra kirdan o. Çend dewê
Govdereyî nê yê:Miyalûn, Pakûnî, Suwarûn, Zuexpa, Pul,Tunz,Dual, Zuvêr, XeylûnêCêrî, Xeylûnê
Corî, Xeydmem, Ardurek, Kirûn ûMirye.
83Varard: Verard,Çewlîg de nameyê yewmintiqa yo.Çend dewêmintiqaya Verardî nê yê:Musîyûn,
Çolîyek, Şînek
84Az: Az, hemnameyê yewdewe yo hemzî nameyê yeweşîra kirdan o.Warê na eşîre der û dorê
Çewlîgî yo. Rîwayet beno ke eşîra Botîyan,Mistan,Murtezan û Azî yew babî ra yê. Babîyê na eşîre
zemanêk merkezê nê her çar eşîran Bawan ra aqityayo şîyo weverê RoyêMuradî.
85Ekrag: (dewleta tirkan kerda Burgudere)Mintiqaya Govdereyî de yew dewa Palî ya.
86Sêraçûr: (dewleta tirkan kerda Güllüce) Yew dewa Palî ya.
87Wun: (Beyhan) nameyê yew nehîyeya Palî ya.Mîyanê Palî û Dara Hênî de manena.
88Xeylûn: (dewleta tirkan kerda Küçükçaltı)Mintiqaya Govdereyî de yew dewa Palî ya.
89Xêydmem: (dewleta tirkan kerda Gemtepe)Mintiqaya Govdereyî de yew dewa Palî ya.
90Pars: Parsîyan (dewleta tirkan kerdaKırkbulak), nameyê yew dewa Palî ya.
91Zuvêr: Nameyê yew dewa Palî ya (dewleta tirkan kerdaAkbulut).

 

 

 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

@templatesyard