 |
1970 LI YILLARIN BAŞINDA ALPARSLAN TÜRKEŞ ÎN BÎNGÖL ZÎYARETÎ, VE ÇEKTÎĞÎ
FOTOĞRAFIN ANATOMÎSÎ ?
Arşiv araştırmalarında çıkarılan bu fotoğraflar'ın hepsi tarihi belgelerdir.
Bu fotoğrafı sosyal medyadan arkadaşım olan Tekman/Şuşarlı Prof. Ümit Yazıcıoğlu'nun
sayfasından kopyaladım.
Ve fotoğraf üzerinde fikir alışverişinde de sohbetimiz oldu.
Bu fotoğrafları analiz ettiğimizde Bingöl/Çoligin yakın dönem tarihi,sosyolojisi ve siyaseti üzerine bize önemli bilgiler verdiği inancındayım.
Kürd coğrafyası özelde de Çolig coğrafyasındaki yerleşim birimlerinde birtane Türk köyü bulamazsınız, hepsi Kürdürler.
Yanlız, Yedisu ( Çerme) ilçesinde Kafkasyadan gelen yerleşik iki köyde Çerkezler yaşıyorlardı.
MHP nin kurucusu Alparslan Türkeş 1970 li yılların başında Bingöl merkeze gelip, teşkilatı kuruyor. Yine partinin gençlik teşkilatı Ülkü ocaklarınıda aynı şekilde oluşturuyor.
Türkçülük ,ırkçılık,Bozkurtçuluk adına ne derseniz deyin, Kürd sosyolojisine yabancı ve aynı zamanda düşman bu fikirleri Bingöl insanlarına nasıl empoze ettiler.
Yine , MHP içinde yer alan kişilerin sanki hepsi seçme kişilerdir.
Diyebilirimki ! büyük çoğunluğu dedeleri amcaları,yakınları sistem tarafından 1925 hareketinde idam edilen ailenin çocukları olduğunu göreceksiniz.
1970 li yılların ortalarında Bingölde kurulan ülkü ocakları teşkilatı yönetiminde yer alan gençlerin aileleri hakkında önemli bilgiler geçen yıl aktarmıştım.
Merak edenler bu yazımı blog sayfamda okuyabilirler.
Kürd direnişçisi Yado nun torunundan tut, Valerli Sadık Bey'in torununa kadar birçok isim görebilirsiniz.
FOTOĞRAFTAKÎ KÎŞÎLER ÜZERÎNE BÎLGÎLER ?
Fotoğraftaki kişilerin çoğunu tanımaya çalıştım.
Yanlız, Bingölü olduklarını tahmin ettiğim hafizamı zorladım, ama birkaç kişiyi tanıyamadım. Çoligli hemşerilerim bu yazımdan sonra ummarım tanımadığım kişiler hakkında bilgilerini bizimle paylaşırlarsa sevinirim.
* Fotoğraftaki sıralamaya göre sol başta ayakta duran kişiyi çıkaramadım.
*Ikinci sırada Alparslan Türkeşin omuzuna elini koyan kişi Çöylekli Ali olarak tanınır.
Soyadı Burtaşkıray veya Burtankoçin olabilir.
Inşaat işleriyle uğraşıyordu.
MHP'li olmadan evvel Kürd siyasetçisi merhum KDP'li Said Elçi'nin yakın arkadaşı ve
çevresindendi.
Said Elçinin şehadetinden sonra (U) dönüşü yaparak ölünceye kadar Kürdçülükten,
Ülkücülük,Bozkurtculuğa terfi etmisti.
* Çöylekli Ali'nin yanında bulunan genc,
Abdi Erebun (Soyadları Timur,Aytimur) ailesinden hafizam beni yanıltmıyorsa ismi Mustafa'dır.
Abdi Erebun 1925 Seyh Said hareketinde Istiklal mahkemesinde idam edilen 47 kişilik listenin
içinde yer alan Kürd şehididir.
* Mustafa Timur'un arkasında ayakta duran bıyıklı kişiyi tanıyamadım.
* Mustafa Timurun hemen yanında takım elbiseli ön saflarda ayakta duran Tayyip BUZGAN'dır.
Tayyip Çolig'in Şinek/Erentepe köyündendir.
1925 hareketinde öz amcası Ali Badan Diyarbakırda idam edilen 47 kişilik listenin içinde
bulunan Kürd şehididir.
* Tayyip Buzganın hemen arkasında ayakta bulunan , genc ince bıyıklı takım elbise ve rozetli kişi
eğtimci Nesip Sağırdır.
Nesip Sağır gençliğinden tutun günümüze kadar ülkücü fikirleri benimser.
Aslen Bitlis kökenli bir ailenin çocuğudur.
Amcazadeleri Çoligde esnaf olan Mehmet Ademci Cibran aşiretinden Kürd şehidi Sadiye Telhonun
eniştesidir.
Mehmet Ademcinin çocukları ve amcazadeleri Nesip Sağır Çoligde ülkücülüğün ön saflarında yer
alıyorlardı.
Nesip Sağırın yıllar önce bir yorumunda okumuştum.
MHP ve ülkücü teşkilatı Çoligde kurulduğunda şunları söylüyordu.
Yengem Ayten hanim yani Sadiye Telhonun kızının evi teşkilat binamızın hemen karşısındaydı.
Bize her konuda yardımcı oluyordu, defalarca teşkilata gelen misafirlerimizi Ayten hanım ağırlıyordu.
Ayten hanımın babası Sadiye Telho 1942 yılında SIVAS'ta Xoybun cemiyetine eşiyle katıldığı iddiasiyla cezaevinde kurşuna diziliyor.
Ayten Ademci babası kurşuna dizilirken o dönem daha 5,6 yaşında ve Sıvasta babasının kaldığı cezaevinin yakınında annesiyle beraber ikamet ediyordu.
* Türkeş'le beraber masada oturan yaşlı kişiyi de tanıyamadım.
* Hemen sağ başta ayakta duran zayıf ve gür bıyıklı kişi Çolig'in Şaban köyünden Simsar Kemal
Yılmazdır.
Kemal Yilmaz şuanda Bingöl mebusu devlet bakanlığı ve başbakan yardımcılığıda yapan
milletvekilli Cevdet Yilmaz'ın babasıdır.
1925 hareketinde Kemal Yılmaz'ın babasi ve ailesi aktif yer aldıklarını duymadım.
Ama , amcaları 1980 öncesi ve sonrasi Kürd siyasetinde yer aldıklarını biliyorum.
Kemal Yılmaz ise çevresi Kürd siyasetine hep mesafe ve karşı duruş içinde olduğunu söylüyorlardı. Bunun yanında Kemal Yılmaz ın MHP ye yakın fikirleri savunduğu ve onlarla ilişki içinde olduğunu söyleyen hemşerilerimden duymuştum.
Ama bu fotoğrafta görünce inandım.
******************
Son söz olarak,
Yukarıdaki fotoğrafta Alparslan Türkeşin Bingölde çektigi hatıra fotosundaki tanıdığım kişileri görünce, yakın dönem Bingöl tarihine ve 1925 Şeyh Said hareketine beni götürdü.
Fotoğraftaki kişilerin mensup oldukları aile gelenekleri,
sisteme ve ucube ideoljilere yabancı olmalarına rağmen bir araya getirilip,
fotoğrafta hemde övünerek poz vermeleri bize önemli fikirler vermektedir.
Ayrıca fotoğrafta tanımadığım kişileri tanıyan duyarlı arkadaşlar bildiklerini,
bizimle paylaşırlarsa sevinirim.
Orta-Asya patentli mayasinda ırkçılık ve dişi Asena mitolojisi barındıran bu şamanist ve ucube fikirleri, mazlum Kürd halkına empoze eden derin devlet aklının teşir edilmesi gerekir.
Kürd coğrafyasına kültür ve ontolojisine aykırı bu fikirlerin Sosyal bilimcilerin önünde analizi tarihi bir görev olarak beklemektedir.
Selamlarımla,
Orhan Zuexpayıc
Ve fotoğraf üzerinde fikir alışverişinde de sohbetimiz oldu.
Bu fotoğrafları analiz ettiğimizde Bingöl/Çoligin yakın dönem tarihi,sosyolojisi ve siyaseti üzerine bize önemli bilgiler verdiği inancındayım.
Kürd coğrafyası özelde de Çolig coğrafyasındaki yerleşim birimlerinde birtane Türk köyü bulamazsınız, hepsi Kürdürler.
Yanlız, Yedisu ( Çerme) ilçesinde Kafkasyadan gelen yerleşik iki köyde Çerkezler yaşıyorlardı.
MHP nin kurucusu Alparslan Türkeş 1970 li yılların başında Bingöl merkeze gelip, teşkilatı kuruyor. Yine partinin gençlik teşkilatı Ülkü ocaklarınıda aynı şekilde oluşturuyor.
Türkçülük ,ırkçılık,Bozkurtçuluk adına ne derseniz deyin, Kürd sosyolojisine yabancı ve aynı zamanda düşman bu fikirleri Bingöl insanlarına nasıl empoze ettiler.
Yine , MHP içinde yer alan kişilerin sanki hepsi seçme kişilerdir.
Diyebilirimki ! büyük çoğunluğu dedeleri amcaları,yakınları sistem tarafından 1925 hareketinde idam edilen ailenin çocukları olduğunu göreceksiniz.
1970 li yılların ortalarında Bingölde kurulan ülkü ocakları teşkilatı yönetiminde yer alan gençlerin aileleri hakkında önemli bilgiler geçen yıl aktarmıştım.
Merak edenler bu yazımı blog sayfamda okuyabilirler.
Kürd direnişçisi Yado nun torunundan tut, Valerli Sadık Bey'in torununa kadar birçok isim görebilirsiniz.
FOTOĞRAFTAKÎ KÎŞÎLER ÜZERÎNE BÎLGÎLER ?
Fotoğraftaki kişilerin çoğunu tanımaya çalıştım.
Yanlız, Bingölü olduklarını tahmin ettiğim hafizamı zorladım, ama birkaç kişiyi tanıyamadım. Çoligli hemşerilerim bu yazımdan sonra ummarım tanımadığım kişiler hakkında bilgilerini bizimle paylaşırlarsa sevinirim.
* Fotoğraftaki sıralamaya göre sol başta ayakta duran kişiyi çıkaramadım.
*Ikinci sırada Alparslan Türkeşin omuzuna elini koyan kişi Çöylekli Ali olarak tanınır.
Soyadı Burtaşkıray veya Burtankoçin olabilir.
Inşaat işleriyle uğraşıyordu.
MHP'li olmadan evvel Kürd siyasetçisi merhum KDP'li Said Elçi'nin yakın arkadaşı ve
çevresindendi.
Said Elçinin şehadetinden sonra (U) dönüşü yaparak ölünceye kadar Kürdçülükten,
Ülkücülük,Bozkurtculuğa terfi etmisti.
* Çöylekli Ali'nin yanında bulunan genc,
Abdi Erebun (Soyadları Timur,Aytimur) ailesinden hafizam beni yanıltmıyorsa ismi Mustafa'dır.
Abdi Erebun 1925 Seyh Said hareketinde Istiklal mahkemesinde idam edilen 47 kişilik listenin
içinde yer alan Kürd şehididir.
* Mustafa Timur'un arkasında ayakta duran bıyıklı kişiyi tanıyamadım.
* Mustafa Timurun hemen yanında takım elbiseli ön saflarda ayakta duran Tayyip BUZGAN'dır.
Tayyip Çolig'in Şinek/Erentepe köyündendir.
1925 hareketinde öz amcası Ali Badan Diyarbakırda idam edilen 47 kişilik listenin içinde
bulunan Kürd şehididir.
* Tayyip Buzganın hemen arkasında ayakta bulunan , genc ince bıyıklı takım elbise ve rozetli kişi
eğtimci Nesip Sağırdır.
Nesip Sağır gençliğinden tutun günümüze kadar ülkücü fikirleri benimser.
Aslen Bitlis kökenli bir ailenin çocuğudur.
Amcazadeleri Çoligde esnaf olan Mehmet Ademci Cibran aşiretinden Kürd şehidi Sadiye Telhonun
eniştesidir.
Mehmet Ademcinin çocukları ve amcazadeleri Nesip Sağır Çoligde ülkücülüğün ön saflarında yer
alıyorlardı.
Nesip Sağırın yıllar önce bir yorumunda okumuştum.
MHP ve ülkücü teşkilatı Çoligde kurulduğunda şunları söylüyordu.
Yengem Ayten hanim yani Sadiye Telhonun kızının evi teşkilat binamızın hemen karşısındaydı.
Bize her konuda yardımcı oluyordu, defalarca teşkilata gelen misafirlerimizi Ayten hanım ağırlıyordu.
Ayten hanımın babası Sadiye Telho 1942 yılında SIVAS'ta Xoybun cemiyetine eşiyle katıldığı iddiasiyla cezaevinde kurşuna diziliyor.
Ayten Ademci babası kurşuna dizilirken o dönem daha 5,6 yaşında ve Sıvasta babasının kaldığı cezaevinin yakınında annesiyle beraber ikamet ediyordu.
* Türkeş'le beraber masada oturan yaşlı kişiyi de tanıyamadım.
* Hemen sağ başta ayakta duran zayıf ve gür bıyıklı kişi Çolig'in Şaban köyünden Simsar Kemal
Yılmazdır.
Kemal Yilmaz şuanda Bingöl mebusu devlet bakanlığı ve başbakan yardımcılığıda yapan
milletvekilli Cevdet Yilmaz'ın babasıdır.
1925 hareketinde Kemal Yılmaz'ın babasi ve ailesi aktif yer aldıklarını duymadım.
Ama , amcaları 1980 öncesi ve sonrasi Kürd siyasetinde yer aldıklarını biliyorum.
Kemal Yılmaz ise çevresi Kürd siyasetine hep mesafe ve karşı duruş içinde olduğunu söylüyorlardı. Bunun yanında Kemal Yılmaz ın MHP ye yakın fikirleri savunduğu ve onlarla ilişki içinde olduğunu söyleyen hemşerilerimden duymuştum.
Ama bu fotoğrafta görünce inandım.
******************
Son söz olarak,
Yukarıdaki fotoğrafta Alparslan Türkeşin Bingölde çektigi hatıra fotosundaki tanıdığım kişileri görünce, yakın dönem Bingöl tarihine ve 1925 Şeyh Said hareketine beni götürdü.
Fotoğraftaki kişilerin mensup oldukları aile gelenekleri,
sisteme ve ucube ideoljilere yabancı olmalarına rağmen bir araya getirilip,
fotoğrafta hemde övünerek poz vermeleri bize önemli fikirler vermektedir.
Ayrıca fotoğrafta tanımadığım kişileri tanıyan duyarlı arkadaşlar bildiklerini,
bizimle paylaşırlarsa sevinirim.
Orta-Asya patentli mayasinda ırkçılık ve dişi Asena mitolojisi barındıran bu şamanist ve ucube fikirleri, mazlum Kürd halkına empoze eden derin devlet aklının teşir edilmesi gerekir.
Kürd coğrafyasına kültür ve ontolojisine aykırı bu fikirlerin Sosyal bilimcilerin önünde analizi tarihi bir görev olarak beklemektedir.
Selamlarımla,
Orhan Zuexpayıc
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder