- Kürd coğrafyasında geçmişte özellikle kırsal kesimde çocukları nufusa geç kayıt ettirme gelenegi
mevcuttur.
- Bunun sonucunda da 1 Ocak tarihi Kürdlerde potansiyel doğum günü kaydına tanığız.
- Tahminimce eski kuşak Kürdlerde nufusunun en az yüzde 10,15 i nüfus cüzdanlarindaki doğum
tarihi 1 Ocaktır.
- Benim ailemde dahil olmak üzere doğum yılı doğru, günü ise yanlıştır. Küçük kardeşim hariç,
- Büyüklerimizin ifadesiyle doğum günlerini hatırlayamadığımız için nüfus memurları genellikle bu tarihi
uygun görmüşlerdir.
-2015 yılına girdigimiz bugünlerde sosyal paylaşım "FACEBOOK" ta dikkatimi çeken ve ençok konuşulan
konu biz Kürdlerde kuşkusuz çoğunlukla nüfus cüzdanlarında doğum günü 01.01.000 kaydı yazılı bulunan
insanlarımızın yaptıkları tartışmalar dikkatimi çekti.
- Bu tarihin doğru olmadığı ve yanlış yazıldığı yönünde herkes hemfikirdir.
- Tabi , 1 Ocak gününün yazılması yönünde çok değişik hikayeler anlatılmaktadır.
- Bu konuda FACEBOOK üzerinde doğum günüyle ilgili yapılan yorumlardan dikkatimi çeken iki tanesini
aktardıktan sonra ÇOLÎG'de yaşanan konuyla ilgili olduğu için iki anekdotu sizinle paylaşacağım.
*********************
Vedat Küçükhazar adlı genç bir hemşerimiz facebook'ta doğum günü 1 ocak olan bır arkadaşının yakın akrabalarıyla ilgili tesbitini aşağıya aktarıyorum.
" Dün gece saat 20:00 sularında bir arkadaşım aynen şöyle dedi; "yaklaşık 4 saat sonra benim, babamın, teyzemin, halalarımın, 2 amcamın, 1 dayımın ve dedemin doğum günü olacak"
" Eğer arkadaş listenizde doğum günü 1 Ocak olan en az 15 kişi yoksa, siz Kürt halkıyla yeterince
ilişki geliştirememişsiniz demektir.
- Listemdeki 27 arkadaşa acilen "1 ocak doğumlu Kürtler insiyatifi" adında toplumsal bir hareket
oluşturmalarını öneriyorum.
Kürt halkının yarısının doğum günü kutlu olsun.
***********
Yine, hemşerim,dostum ve ağabeyim olan Ahmet Kasımoğlu kendi doğum günüyle ilgili annesine atfen aktardığı cümleyi türkçeleştirerek aktarıyorum.
Kırdki/zazaki
"Rehmetî dayê mı vatên, "Hela ke dewê Pul de tuyeran pelê xwi rişneyn, ti ûmey dinya Ehmêd mı."
Türkçesi
"Rahmetli annem diyiyorduki ! O zaman ki köyümüzde Tut ağaçları yapraklarını dökerken,sen dünya'ya gelmişsin.
mevcuttur.
- Bunun sonucunda da 1 Ocak tarihi Kürdlerde potansiyel doğum günü kaydına tanığız.
- Tahminimce eski kuşak Kürdlerde nufusunun en az yüzde 10,15 i nüfus cüzdanlarindaki doğum
tarihi 1 Ocaktır.
- Benim ailemde dahil olmak üzere doğum yılı doğru, günü ise yanlıştır. Küçük kardeşim hariç,
- Büyüklerimizin ifadesiyle doğum günlerini hatırlayamadığımız için nüfus memurları genellikle bu tarihi
uygun görmüşlerdir.
-2015 yılına girdigimiz bugünlerde sosyal paylaşım "FACEBOOK" ta dikkatimi çeken ve ençok konuşulan
konu biz Kürdlerde kuşkusuz çoğunlukla nüfus cüzdanlarında doğum günü 01.01.000 kaydı yazılı bulunan
insanlarımızın yaptıkları tartışmalar dikkatimi çekti.
- Bu tarihin doğru olmadığı ve yanlış yazıldığı yönünde herkes hemfikirdir.
- Tabi , 1 Ocak gününün yazılması yönünde çok değişik hikayeler anlatılmaktadır.
- Bu konuda FACEBOOK üzerinde doğum günüyle ilgili yapılan yorumlardan dikkatimi çeken iki tanesini
aktardıktan sonra ÇOLÎG'de yaşanan konuyla ilgili olduğu için iki anekdotu sizinle paylaşacağım.
*********************
Vedat Küçükhazar adlı genç bir hemşerimiz facebook'ta doğum günü 1 ocak olan bır arkadaşının yakın akrabalarıyla ilgili tesbitini aşağıya aktarıyorum.
" Dün gece saat 20:00 sularında bir arkadaşım aynen şöyle dedi; "yaklaşık 4 saat sonra benim, babamın, teyzemin, halalarımın, 2 amcamın, 1 dayımın ve dedemin doğum günü olacak"
" Eğer arkadaş listenizde doğum günü 1 Ocak olan en az 15 kişi yoksa, siz Kürt halkıyla yeterince
ilişki geliştirememişsiniz demektir.
- Listemdeki 27 arkadaşa acilen "1 ocak doğumlu Kürtler insiyatifi" adında toplumsal bir hareket
oluşturmalarını öneriyorum.
Kürt halkının yarısının doğum günü kutlu olsun.
***********
Yine, hemşerim,dostum ve ağabeyim olan Ahmet Kasımoğlu kendi doğum günüyle ilgili annesine atfen aktardığı cümleyi türkçeleştirerek aktarıyorum.
Kırdki/zazaki
"Rehmetî dayê mı vatên, "Hela ke dewê Pul de tuyeran pelê xwi rişneyn, ti ûmey dinya Ehmêd mı."
Türkçesi
"Rahmetli annem diyiyorduki ! O zaman ki köyümüzde Tut ağaçları yapraklarını dökerken,sen dünya'ya gelmişsin.
ÇOLÎGDE DOĞUM GÜNÜYLE ÎLGÎLÎ ÎLK ANEKDOT ?
- Çoligin yerli ve çok değerli ve saygın ailellerinden VARARD/ŞÎNEK mıntıkasından Badan ailesinden
merhum M.Ali Buzganı herkes tanır.
- Babası 1925 hareketinde Şeyh Said Efendiyle beraber Îstiklal mahkemesinde yargılanarak şehadete ulaşır. - Yine Çolig'in AZ aşiretine mensup BAYLAZ ailesinden çok saygın ve değerli bir şahsiyet olan merhum
Süleyman Baylaz'ın babasıda yanılmıyorsam 1925 hareketinde Diyarbakırdaki istiklal mahkemesinde
yargılanarak şehadete ulaşır.
- Bu iki sahsiyete babalari yakalanip,yargilama ve idam süreclerinde anneleri kendilerine hamiledir.
- Babalarinin sehadetinden sonra dünya'ya gelmisler.
- Îkisinede şehadete ulaşan babalarının isimleri tekrar takılmıştır.
Bu iki değerli hemşerimizin kuşkusuz doğum günü net degil ama yılı 1925 kesin ve nettir.
- Tabi Çolig'de insanlarımız arasında kaç yaşındasın,hangi mevsimde doğmuşsun,
- Doğduğun dönemde hangi toplumsal,ve iklimsel değişimler yaşanmışsa yaş ve doğum günü bu olgulardan
hareketle tesbit edilmeye çalışılır.
- Malesef bu tartışmalar çok oluyor. Bazı insanlarımız genellikle yaşlarını küçük göstermeye çalışırlar.
- Tabiki bu konuda tartışmalar,hoşgörü ve samimiyet esas alınarak espirilerle dile getirilir.
- Süleyman Baylaz ve M.Ali Buzgan ile samimi ilişkileri olan hatta yaşıtları sayılan merhum Zeki Hülakü ,halk
arasında "Zeki Malla Memiş" olarak tanınan bu şahsiyeti herkes tanır.
- Zeki Hülakü doğum tarihlerile ilgili bu iki arkadaşı için bir tesbiti vardır.
- Tabi bu tesbitini yaparken hoşgörülerine sığınarak/inanarak yapardı.
- Ve derdiki ! Çolig'de herkes yaşını hem küçültüp,hemde büyütme hakkına sahiptir.
- Yanlız iki kişi hariçtir. Biri ! M.Ali Buzgan diğeri'de ! Süleyman Baylaz'dır.
- Niye bu iki kişinin böyle hakkı yok,sorusunada merhum Zeki Hülakü şu cevabı veriyordu.
- Bu iki kişi eğer yaşlarını küçük veya büyütüklerinde babalarını red ve inkar ederler.
- Bu durumda ikiside ( Veledi zina olurlar) espirisini yapardı.
ÇOLÎGDE ÎKÎNCÎ ANEKDOT
-Yine Çoligin renkli simalarından Belzer köyünden merhum Hacı TEMIR Mollaoğlu vardı.
- Dönemin Çolig Valisi Kemalist Irkçı Îsmet Metin'le tanışıklığı olduğu için makamında onu bır gün
ziyaret eder.
- Vali derki ! Hacı Temir sen kaç yaşındasın ?
- Hacı Temir derki ! valllahi Vali Beg ben tam bilmiyorum kaç yaşındayım.
- Tabi Vali ısrarını devam eder ve amacı yaşını öğrenmektir.
- Vali derki ! Hacı Temır ben biliyorum sen kaç yaşındasın.
- Hacı Temır derki ! sen nerden biliyorsun Vali Beg ben kaç yaşındayım.
- Vali derki ! bak sana şimdi ıspatlayacağım.
- Ve, Vali hemen Hacı Temır'e dönerek ? bir soru sorar.
- Hacı Temır sen1925 Şeyh Said hadisesinde kaç yaşındaydın ?
- Hacı Temir bu soru karşısnda (eveler,geveler) ve ağzından şu cevap çıkarır.
- Derki ! Vali Beg ben o zaman daha yeni ,yeni kızlara takılıyordum.
- Vali tabiki, erkeklerde ergenlik dönemini 15 olarak esas alır ve derki ! Haci Temır sen 70
yaşındasın.
- Bu olay 1980 li yılların başında olur. Ve Vali derki ! sen 1925 hadisesinde 15 yaşındaydın.
şimdi yıl 1980 al sana hesap sen 70 yaşındasın.
- Haci Temır , Vali'ye döner derki beg ,beg vallahi sen cok fenadır, bak benim yaşımı çıkardın.
Hacı Temir ile Vali Îsmet Metin arasında böyle bir sohbet geçer, ve
Çolig'de bu mesele hala anlatılır,durulur.
ziyaret eder.
- Vali derki ! Hacı Temir sen kaç yaşındasın ?
- Hacı Temir derki ! valllahi Vali Beg ben tam bilmiyorum kaç yaşındayım.
- Tabi Vali ısrarını devam eder ve amacı yaşını öğrenmektir.
- Vali derki ! Hacı Temır ben biliyorum sen kaç yaşındasın.
- Hacı Temır derki ! sen nerden biliyorsun Vali Beg ben kaç yaşındayım.
- Vali derki ! bak sana şimdi ıspatlayacağım.
- Ve, Vali hemen Hacı Temır'e dönerek ? bir soru sorar.
- Hacı Temır sen1925 Şeyh Said hadisesinde kaç yaşındaydın ?
- Hacı Temir bu soru karşısnda (eveler,geveler) ve ağzından şu cevap çıkarır.
- Derki ! Vali Beg ben o zaman daha yeni ,yeni kızlara takılıyordum.
- Vali tabiki, erkeklerde ergenlik dönemini 15 olarak esas alır ve derki ! Haci Temır sen 70
yaşındasın.
- Bu olay 1980 li yılların başında olur. Ve Vali derki ! sen 1925 hadisesinde 15 yaşındaydın.
şimdi yıl 1980 al sana hesap sen 70 yaşındasın.
- Haci Temır , Vali'ye döner derki beg ,beg vallahi sen cok fenadır, bak benim yaşımı çıkardın.
Hacı Temir ile Vali Îsmet Metin arasında böyle bir sohbet geçer, ve
Çolig'de bu mesele hala anlatılır,durulur.
SONUÇ,
Memlektim Çolig'de eski kuşaklar yaşlarını hesaplarken Şeyh Said hadisesini genelde milad olarak kabul ederler.Bu vesileyle Çolig'in renkli ve değerli simaları M.Ali Buzgan,Süleyman Baylaz,Zeki Hülakü ve Hacı Temırı rahmetle anıyorum,
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder