AMCAM HACI ALî VE KEDîSîNîN HîKAYESî ?

 

          AMCAM HACI ALÎ VE KEDÎSÎNÎN HÎKAYESÎ ?

Fotoğraftaki Amcam Hacı Ali  90 yaşında olup,  halen Zoxpa köyünde yaşamını sürdürmektedir.Yanındaki genç'te köylüm Ramazan Gülaç, Almanya'da ikamet etmektedir. 

Anlatacağım bu olaylardaki amaç Kürd halkının sosyal-politik ve tarihsel yaşamımızın iyi anlaşılmasıdır.

Kürd toplumunda maalesef yıllarca baskı, zulüm, şiddet politikalarıyla iç içe yaşamıştır.

Bu uygulamlardan Kürd coğrafyasında yaşanan şiddetten hayvanlarda nasibini almıştır.

Bu olayların yaşandığı köyümle ilgili kısaca sizi bilgilendireyim. 

Köyüm Beydoğan "Zoxpa- Zuexpa" günümüzde idari yapılanma gereği Elazığ/Palu ilçesine bağlıdır.

Köyümüz Gökdere "Guewdere" havzasında bulunan "Dakun"aşiretine mensuptur.

Kara Ömer dağının oyuklarında saklı, karşıdaki KO-SPI nin o muhteşem görüntüsü Zoxpayı adetta büyülüyor.  

Köyün tümü Kırdki/Zazaca dilini konuşuyor.

 
* * *******************

Bu kısa bilgilerden sonra önce Kedi hakkında köyümde yaşanan anekdotu sizinle paylaşmak istiyorum.

1994 yılının Haziran ayında askerler köyümüze giderler.

Köy halkını toplarlar ve derlerki !

Sizin köy PKK gerillalarına yardım ettiginizi biliyoruz.

Gelen gerillalara lojistik, gıda ihtiyaçları dışında et ihtiyaçları için hayvan dahi kestiğiniz bilgisini aldık.

Bu nedenle komşu (Züwer) köyünü boşaltığımiz ve yaktığımız gibi, sizin köyüde boşaltıp,yakacağız,derler.

Ve devamla

 

Yarın köye geldiğimizde tek bir insanı görmek istemiyoruz.

Bu sözün anlamı yarın kalanlar olursa kurşuna dizeriz, tehdidinde bulunurlar.

Ve 50 haneli köy halkı acele köyü boşaltarak ihtiyaçları olan ve taşıyabileceği eşyaları ancak alarak, şehirin varoşları ve akrabaları'nın daha evvel yaşadıkları ağırlıklı olarak Çolig ve Xarpet  illerindeki  yakınlarına  sığınırlar.

Guewdere mintikasinda Züwerden sonra boşalan ve yakılan ikinci köy olur.

Hacı Ali amcam köyünü terk ederek,

Bingöl`deki çocuklarının yanına yerleşir.

Amcam köyüne müthiş sevdalı,

şehirin yaşamı onun için hergün bir ölümdür.

Devlet birgün af çıkarır beklentisi içinde köye tekrar gitme düşüncesindedir.

Aralık ayında kar yağmaya başlayınca amcam yakın "Tanzut" ikizgöl köyüne gider.

 Amacı kimsenin olmadığı köyde iki katlı evinin yıkılmaması ve   harabe olmamasi için üzerindeki karları temizlemektir.

 Tanzut köyündeki dostlarından biraz yiyecek alıp köye gider.

 Kar temizleme küreği ile iki katli evini  (altı samanlık) üzerindeki   karı temizlerken birde bakar ki beş aydır,

 uzakta kaldığı ve   görmediği evin kedisini yanında görür.

Amcam Kediyi görünce kar atma işine ara verir.

Kedi amcamın şalvarına sürünüp,miyavlamaya başlar.

Kedinin bu ruh hali ve davranışı onu çok duygulandırır.

Beraberinde götürdüğü yiyecekleri yemeyip hepsini Kedisinin

önüne koyar.

Kedilerin ruh hali çok degişkendir, müthiş bir duyu yeteniğine sahiptirler.

Kediler miyavladıklarında ilgi isterler.

Kedinin sahibine sürtünmesi kokusunun kendisine sinmesi

 ( bulaşması)  içindir.

Bu davranış Kedinizin size yakın hissetmesindendir.

                     Köyüm Zoxpa'dan görüntü

***********

 

Amcam evinin Karlarını temizledikten sonra, köyden ayrılır.

Köyün dışında bulunan köy mezarlığına geldiğinde Kedi'nin kendisini takip ettigini görür.

Mezarlık köyden yaklaşık 400, 500 metre mesafededir.

Köyün kaybolduğu tepenin arkasına sarkan amcam ,

arkasına dönüp baktığında Kedisini görünmediğini,

merakından dönüp geriye doğru baktığında Kedinin

 tekrar geri dönüp,

Köye doğru yol aldığını hayretle izler.

Tabi Kedinin bu davranışlarını amcam anlatınca çok duygulanırdı.

 Her hayvan'nın kendine özgü ruh bir dünyasi vardır.

 Kedi ise efendisinden ziyade, evini ençok sever. 

Amcam Kedisinin evine bağlılığını işte bu ifadelerle anlatıyordu.

****************

Sonuç olarak,

Ülkemdeki bu manzaraların tümü yaşanan birer trajedidir. 

Her hayvan'nın tipki Kedi gibi ruh dünyasinda bir temsiliyeti vardır.

Kurt açğözlülüğü,

Koyun masumiyeti,

Köpek sahibine sadakati,

Kedi ise evine olan bağlılıgı temsil eder.

Eşek sıpası ise genelde ahmaklığı temsil etmekle beraber Kürd toplumunda soyuna ihanet eden,uzak duran ,soyunu inkar edenlerin peşine takılan ve (Cahş-Cehş) olarak tanımlanan anlayışları temsil eder.

 Selamlarımla.

Orhan (Kaya) Zuexpayıc