ISA DURMUSUN ANISINA
Isa Durmus aslen Dep (Karakocan) ilcesinin Qumik köyündendir. Bu köy
cografik konumu itibariyla Cebaxcura sinirdir.Bu köyden bircok aile gibi
Isa Durmus(amca) cok eski dönemlerde sehire yerlesir. Ailesinin
gecimini saglamak icin Saglik Teskilatinda müstahadem olarak calismaya
baslar. Kurdistanda 1970 baslarinda DDKO ve T-KDP ile beraber gelisen
Ideolojik insaa sürecinde Cebaxcurda tüm Kürd siyasi hareketleri taban
bulmustur.Iste bu dönemde Isa Durmus'un cocuklarindan Mehmet Hayri
Durmus Ankarada Hacetepe Tip Fakültesinde okurken PKK hareketinin
kuruculari arasinda aktif olarak yer almis,14 Temmuz 1982 tarihinde
aclik grevine gitmis ve 62.gününde sehadete ulasmistir. Yine Isa
Durmusun cocuklarindan Sah Hüseyin Durmus Karliovanin (Licik) köyünde
1981,Yildiz Durmus ise 1995 Agustos ayinda Dersim'de Düzgünbaba
mintikasinda sehadette ulasttilar. Iste Isa Durmus'un ailesi Kürd ulusal
mücadelesine 3.cocugunu sehit vermistir.
Isa Durmus'un cocuklari mücadeleye katildiklari dönemlerde ailesi üzerine büyük baskilar uygulanir. En basta Isa Durmus'un görev yeri bilincli olarak degistirilip,Emniyet Müdürlügü emrinde evrak dagiticisi yapilir. Cok kisa bir süre sonra emekliye ayrilir. Devletin güvenlik güclerinin gözetimine Isa Durmus'un evi alinir. Sürekli uygunsuz ,aileyi provake edici davranis icine girerler. Isa Durmus'un cilekes ve fedakar esinin uzun süre hasta ve yatalak bir sürecten sonra vefat eder. 1993 yilinda evlenmek icin karar verince ,kücük kizi Ayten ,o dönemde karsi koyup,evlenmesini istemez. Ancak,yasliligindan
dolayi cok yakin dostlari evlenmesinden yanadirlar. Kücük kiziyla beraber calisttigimiz isyerine Isa Durmus banada evlenece-gini söylemisti,hatta kizinin ikna edilmesi icin bana telkinlerde bulnmusttu. Neticede 1994 yilinda Cebaxcur/Azanfer ilcesinden olgun yasli bir dul bir bayanla evlendi. Bir cocugu dünya ya gelen Isa Durmus,Mehmet Hayri'nin ismini cocuga
taktti.
Isa Durmus yasaminin son dönemine kadar Cebaxcurda yasadi. Cebaxcur sehitlik kabristaninda ailesi adina demir citle-cevrili cok mütevazi ve kücük bir alani korumaya almisti. Bu mezarlik alanini bizzathi kendi elleriyle,diyebilirimki isci tutmadan o yasli haliyle yapmisti. Aile kabristani 4 kisilikti(Mehmet Hayri,Sah Hüseyin,Lütfiye anne ...) 4.ncü bos alanida kendisi icin tahsis etmistti. Cebaxcurda oldugum dönemde bu mezarligin üzerinde renga renk cicekler ekilmis,diyebilirimki hergün cok degerli ve yurtsever tanidigim insanlar sulmaktaydilar. Xarpet-Cebaxcur güzergahinda bulunan bu aile kabristani cok uzaktan
bakildiginda Mezopotamya'nin o feyzini(bereketini) ve ihtisamini görebiliyordun. Cebaxcura gelen bir cok Kürt aydin ve yurtse-verin mutlaka ziyaretgahiydi. Isa Durmus vefat etmeden evvel ayagini kesildigini,ve 2000 yilinda da vefat ettigini duydum.
Isa Durmusun yasamini kisaca böyle aktardiktan sonra,kendisiyle cok yakindan tanidigim ve sohbetlerine katildigim icin
hafizamda kalan bazi espirilerini ve yasadigi olaylari sizinle paylasmak istiyorum. Mehmet Hayri Durmus 14 Temmuz'da baslamis oldugu ölüm orucunun 62.gününde o uzun boyu ve atletik vucudu halen hafizamdadir. Yattigi ölüm orucunda adetta-bir kemik yigini haline gelen bu fedakar ve inancli dava adami'nin cenazesini Devlet tarafindan Cebaxcura getirilir. Polisler evde bulunan yasli annesinden Isa Durmus'un nerede oldugunu sorarlar? Annesi kömür almaya gittigini söyler. Gerisini Isa Durmustan dinleyelim?Ben sirada beklerken polisler bana yanastti,amca senin oglunun Diyarbakirdan cenazesini getirmisiz,dediler? Bende kendilerine sunu söyledim benim oglumun bugün veya yarin cenazesinin geleceginden haberdarim,Benim oglum icinde bulundugu davaya inanarak katilmis,siz artik görevinizi yapmisiniz,oglumun cenazesini artik
rahat birakin biz inanc ve dini göreneklerimize göre defin edelim,cevabini verir. Tabii siradaki halk Isa Durmus'a hemen yardimci olup,kömürünü evine yollarken,kendisi cenazenin defini icin gelen kalabalik insanlarla ilgilenir.Devlet ve Polisler cevreyi kontrol ederek halkin katilimini,cenazeyle ilgilenen insanlari engellemeye calisirlar.
Cevrede Ziyaretgah olarak kullanillan bu eve 1984 yilindan itibaren cevresinde Polisler sürekli nöbet tutuyorlardi. Sürekli
gözetim altinda olan bu eve bazen haftada birkac defa gec saatler,sabah erken saatlerde baskinlar bilerek düzenleniyordu.Yine Isa Durmusuun anlatimlarina dinleyelim? Polis ve Özel Harekat timleri cok iyi hatirliyorum bir ara yogun olarak her sabah evimi basiyorlardi. Yine utanmadan ve cekinmeden yatak odama ani giriyorlardi. Tabbi ben artik dayanamdim gülmeye basladim. Polis Sefleri bana sert ve siddetle utanmadan birde o yasli haline bakmadan .......... gibi gülüyorsun, dediler.Isa Durmus hemen cevabini verir. Eger siz............olmasaydiniz sabahin erken saatinde bu iki yasli ve hastanin evini basmazdiniz. Hatta cok illeriye giderek.............insanlar kapi calmadan odalara girerler. benim bu lafim üzerine uzun süre artik evimi aramaya gelmediler.
Yine 1993 yilinin baslariydi,Isa Durmus birgün isyerimizde calisan Nusaybin'li bir arkadasin yaninda evleneceginden bahs-etti. Bu arkadasin anneside dul oldugu icin ,Isa amca dedi ben seni sevdigim icin annemi eger begenirsen sana verecegim,de-
di. Tabbi Isa Amca dediki oglum sen nerelisin?arkadas Nusaybinli deyince?duraksadi ve hemen cevabini verdi. Oglum dedi Nusaybin Serhildan (direnis)bölgesidir. Hergün sizin oralarda yürüyüs , protetolar vardir. Senin annenle evlenirsem Cebaxcur
kadinlarini örgütler o zaman ben ne yaparim,dedi. Senin annenin yükü agir,ben onu bundan sonra tasiyamam espirisini yaptti.Nusaybin'li olan bu arkadasin annesi uzun boylu tipik bir botan Kürt yasami ve durusu vardi. DEP milletvekilli Ali Yigit'in
de halasiydi.
Isa Durmus son dönemlerde Sah Hüseyin Durmus'tan olan torunu ve gelini Awrupaya cikinca cok etkilenmisti. Cok dindar ve inancli olan bu insanla cokca anilarim vardir. Gelinleri Yildiz Durmusun bundan 3 yil evvel Serhat Bucaka yazmis oldugu ve sitem dolu mektubundan söyle diyiyordu?Biz onlari topraga degil yüregimize gömdük. Acisi yüregimizi cok daha yaksin diye,yüregimiz onlarin acisiyla ezilse bile bizler yazamiyoruz. Ama sizler onlari imkanlari dahilinde dilden düsürmemelisiniz.diyiyordu. Mehmet Hayri Durmus'un bazi cevrelerce tekrarlanan bir sözü vardir. "Mezar tasima borcludur.diye yazilsin" Mehmet Hayri Durmus burada anlatmak istedigi Kürt halkini özgürlük ve kimlik sahibi olmus bir halk olarak görmektir. Acaba, birgün Okyanus bu hayalin gerceklestigini görecek mi?Ummarim önümüzdeki günlerde yapilacak anma etkinliklerinde bu veciz sözler hatirlanir ve sahip cikilir.
Durmus ailesinin ruhu sad olsun,saygilarimla
Isa Durmus'un cocuklari mücadeleye katildiklari dönemlerde ailesi üzerine büyük baskilar uygulanir. En basta Isa Durmus'un görev yeri bilincli olarak degistirilip,Emniyet Müdürlügü emrinde evrak dagiticisi yapilir. Cok kisa bir süre sonra emekliye ayrilir. Devletin güvenlik güclerinin gözetimine Isa Durmus'un evi alinir. Sürekli uygunsuz ,aileyi provake edici davranis icine girerler. Isa Durmus'un cilekes ve fedakar esinin uzun süre hasta ve yatalak bir sürecten sonra vefat eder. 1993 yilinda evlenmek icin karar verince ,kücük kizi Ayten ,o dönemde karsi koyup,evlenmesini istemez. Ancak,yasliligindan
dolayi cok yakin dostlari evlenmesinden yanadirlar. Kücük kiziyla beraber calisttigimiz isyerine Isa Durmus banada evlenece-gini söylemisti,hatta kizinin ikna edilmesi icin bana telkinlerde bulnmusttu. Neticede 1994 yilinda Cebaxcur/Azanfer ilcesinden olgun yasli bir dul bir bayanla evlendi. Bir cocugu dünya ya gelen Isa Durmus,Mehmet Hayri'nin ismini cocuga
taktti.
Isa Durmus yasaminin son dönemine kadar Cebaxcurda yasadi. Cebaxcur sehitlik kabristaninda ailesi adina demir citle-cevrili cok mütevazi ve kücük bir alani korumaya almisti. Bu mezarlik alanini bizzathi kendi elleriyle,diyebilirimki isci tutmadan o yasli haliyle yapmisti. Aile kabristani 4 kisilikti(Mehmet Hayri,Sah Hüseyin,Lütfiye anne ...) 4.ncü bos alanida kendisi icin tahsis etmistti. Cebaxcurda oldugum dönemde bu mezarligin üzerinde renga renk cicekler ekilmis,diyebilirimki hergün cok degerli ve yurtsever tanidigim insanlar sulmaktaydilar. Xarpet-Cebaxcur güzergahinda bulunan bu aile kabristani cok uzaktan
bakildiginda Mezopotamya'nin o feyzini(bereketini) ve ihtisamini görebiliyordun. Cebaxcura gelen bir cok Kürt aydin ve yurtse-verin mutlaka ziyaretgahiydi. Isa Durmus vefat etmeden evvel ayagini kesildigini,ve 2000 yilinda da vefat ettigini duydum.
Isa Durmusun yasamini kisaca böyle aktardiktan sonra,kendisiyle cok yakindan tanidigim ve sohbetlerine katildigim icin
hafizamda kalan bazi espirilerini ve yasadigi olaylari sizinle paylasmak istiyorum. Mehmet Hayri Durmus 14 Temmuz'da baslamis oldugu ölüm orucunun 62.gününde o uzun boyu ve atletik vucudu halen hafizamdadir. Yattigi ölüm orucunda adetta-bir kemik yigini haline gelen bu fedakar ve inancli dava adami'nin cenazesini Devlet tarafindan Cebaxcura getirilir. Polisler evde bulunan yasli annesinden Isa Durmus'un nerede oldugunu sorarlar? Annesi kömür almaya gittigini söyler. Gerisini Isa Durmustan dinleyelim?Ben sirada beklerken polisler bana yanastti,amca senin oglunun Diyarbakirdan cenazesini getirmisiz,dediler? Bende kendilerine sunu söyledim benim oglumun bugün veya yarin cenazesinin geleceginden haberdarim,Benim oglum icinde bulundugu davaya inanarak katilmis,siz artik görevinizi yapmisiniz,oglumun cenazesini artik
rahat birakin biz inanc ve dini göreneklerimize göre defin edelim,cevabini verir. Tabii siradaki halk Isa Durmus'a hemen yardimci olup,kömürünü evine yollarken,kendisi cenazenin defini icin gelen kalabalik insanlarla ilgilenir.Devlet ve Polisler cevreyi kontrol ederek halkin katilimini,cenazeyle ilgilenen insanlari engellemeye calisirlar.
Cevrede Ziyaretgah olarak kullanillan bu eve 1984 yilindan itibaren cevresinde Polisler sürekli nöbet tutuyorlardi. Sürekli
gözetim altinda olan bu eve bazen haftada birkac defa gec saatler,sabah erken saatlerde baskinlar bilerek düzenleniyordu.Yine Isa Durmusuun anlatimlarina dinleyelim? Polis ve Özel Harekat timleri cok iyi hatirliyorum bir ara yogun olarak her sabah evimi basiyorlardi. Yine utanmadan ve cekinmeden yatak odama ani giriyorlardi. Tabbi ben artik dayanamdim gülmeye basladim. Polis Sefleri bana sert ve siddetle utanmadan birde o yasli haline bakmadan .......... gibi gülüyorsun, dediler.Isa Durmus hemen cevabini verir. Eger siz............olmasaydiniz sabahin erken saatinde bu iki yasli ve hastanin evini basmazdiniz. Hatta cok illeriye giderek.............insanlar kapi calmadan odalara girerler. benim bu lafim üzerine uzun süre artik evimi aramaya gelmediler.
Yine 1993 yilinin baslariydi,Isa Durmus birgün isyerimizde calisan Nusaybin'li bir arkadasin yaninda evleneceginden bahs-etti. Bu arkadasin anneside dul oldugu icin ,Isa amca dedi ben seni sevdigim icin annemi eger begenirsen sana verecegim,de-
di. Tabbi Isa Amca dediki oglum sen nerelisin?arkadas Nusaybinli deyince?duraksadi ve hemen cevabini verdi. Oglum dedi Nusaybin Serhildan (direnis)bölgesidir. Hergün sizin oralarda yürüyüs , protetolar vardir. Senin annenle evlenirsem Cebaxcur
kadinlarini örgütler o zaman ben ne yaparim,dedi. Senin annenin yükü agir,ben onu bundan sonra tasiyamam espirisini yaptti.Nusaybin'li olan bu arkadasin annesi uzun boylu tipik bir botan Kürt yasami ve durusu vardi. DEP milletvekilli Ali Yigit'in
de halasiydi.
Isa Durmus son dönemlerde Sah Hüseyin Durmus'tan olan torunu ve gelini Awrupaya cikinca cok etkilenmisti. Cok dindar ve inancli olan bu insanla cokca anilarim vardir. Gelinleri Yildiz Durmusun bundan 3 yil evvel Serhat Bucaka yazmis oldugu ve sitem dolu mektubundan söyle diyiyordu?Biz onlari topraga degil yüregimize gömdük. Acisi yüregimizi cok daha yaksin diye,yüregimiz onlarin acisiyla ezilse bile bizler yazamiyoruz. Ama sizler onlari imkanlari dahilinde dilden düsürmemelisiniz.diyiyordu. Mehmet Hayri Durmus'un bazi cevrelerce tekrarlanan bir sözü vardir. "Mezar tasima borcludur.diye yazilsin" Mehmet Hayri Durmus burada anlatmak istedigi Kürt halkini özgürlük ve kimlik sahibi olmus bir halk olarak görmektir. Acaba, birgün Okyanus bu hayalin gerceklestigini görecek mi?Ummarim önümüzdeki günlerde yapilacak anma etkinliklerinde bu veciz sözler hatirlanir ve sahip cikilir.
Durmus ailesinin ruhu sad olsun,saygilarimla
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder